មានទ្រឹស្ដីមួយនិយាយថាបុគ្គលម្នាក់ ប្រសិនបើគេសង្កេតមើលបច្ចុប្បន្នកាលរបស់គេ អាចដឹងដល់អតីតកាលរបស់គេ ព្រោះជីវិតរបស់គេបច្ចុប្បន្ន បែបណាម៉្យាង មានសាវតាតភ្ជាប់ទៅអតីតកល។ នៅក្នុងពាក្យទំនឹមទំនៀមខ្មែរមួយចំនួនក៏បានលើកឡើងថា៖ «ស្លឹកឈើជ្រុះមិនឆ្ងាយពីគល់» ឬ «ឪពុកធ្វើចោរ កូនធ្វើចោរ» «សេពគប់ពាលក្លាយជាពាល សេពគប់បណ្ឌិតក្លាយជាបណ្ឌិត»។ល។
ទាំងនេះត្រូវបានចាត់ចូលក្នុងទស្សនៈអប់រំបែប «អាកប្បកិរិយានិយម – behaviorism» ដែលមានន័យថាមនុស្សធំដឹងក្ដីនិងមានអាកប្បកិរិយា និងដំណើរជីវិតរបស់គេបែបណាម៉្យាង គឺអាស្រ័យលើមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅដែលគេរស់នៅហ្នឹងហើយ ព្រោះអ្វីដែលឆ្លងកាត់តាមសរីរញាណទាំងប្រាំរបស់មនុស្ស មានឥទ្ធិពលយ៉ាងធំធេងលើឥរិយាបថបីយ៉ាង៖ ការគិត – ការនិយាយស្ដី និងការប្រព្រឹត្តទង្វើផ្សេងៗ។
លោកស្រីបណ្ឌិតខាងអបរំកុមារ គឺលោកស្រី Dorothy Law Nolte បានសរសេរសៀវភៅមួយក្បាលដែលមានចំណងជើងថា «Children Learn What They Live» ដែលមានន័យថា «កុមារកើតចេញពីត្រកូលបែបណា ផៅសន្ដានបែបណា ពូជអម្បូរបែបណា គេមានមាយាទបែបហ្នឹង» ស្របតាមពាក្យទំនឹមទំនៀមមួយឃ្លាថា «ត្រកូលសជាតិ មាយាទសពូជ»។ កូនរបស់លោកអ្នកនឹងក្លាយជាមនុស្សមានអាកប្បកិរិយាបែបណាម្យ៉ាង តាមមជ្ឈដ្ឋានដែលគេរស់នៅ ដូចដែលលោកស្រីបណ្ឌិត Dorothy Law Nolte គូសបង្ហាញខាងក្រោម។
១- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលមានតែការរិះគន់វាយប្រហារ គេនឹងក្លាយជាមនុស្សចាំតែចាប់កំហុសអ្នកដទៃ។
២- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលប្រព្រិត្តហិង្សាដាក់គ្នា ឬឈ្លោះតែគ្នា គេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលចូលចិត្តសន្សំរឿង ឬបង្កជំលោះ។
៣- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលមានតែការបង្អាប់បង្អោន ពេលគេធំទៅ គេនឹងមានអារម្មណ៍ថាខ្លួនគេមិនសូវមានតម្លៃ ជាមនុស្សមឹះៗ ខ្លាចគេ។
៤- បើកុមារកើតចេញពីគ្រួសារដែលមានកេរ្តិ៍ឈ្មោះមិនសូវថ្លៃថ្នូរ ឬមានរឿងអាស្រូវមិនចេះចប់ គេនឹងទទួលអារម្មណ៍ថាខ្លួនឯងហាក់អាប់ឱន គ្មានឥស្សរៈភាព ឬសិរីសួស្ដី។
៥- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលជំរុញឲ្យមានភាពក្លាហាន និងផ្ដល់កម្លាំងចិត្ត គេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលមានទំនុកចិត្តលើខ្លួនឯង ធ្វើអ្វីក៏មិនសុញ មិនងាយរាថយ។
៦- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលមានការអត់ឱនអធ្យាស្រ័យគ្នា គេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលមានចិត្តអំណត់ និងតស៊ូ។
៧- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលមានការសរសើរ និងឲ្យតម្លៃ គេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលធ្វើអ្វីប្រកបដោយសុទិដ្ឋិនិយម និងចិត្តអំណរ។
៨- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានដែលពោរពេញដោយភាពសន្ដោសប្រណី គេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលផ្ដល់សេចក្ដីស្រឡាញ់ចំពោះអ្នកដទៃ។
៩- បើកុមាររស់ក្នុងបរិស្ថានអ្នកសុច្ចរិត អ្នកត្រឹមត្រូវ គេនឹងក្លាយជាមនុស្សស្មោះត្រង់ មិនចេះនិយាយកុហក ឬមានល្បិចកិច្ចកល។
១០- បើកុមាររស់នៅក្នុងបរិស្ថានដែលពោរពេញដោយភាពស្និទ្នស្នាល គេនឹងក្លាយជាមនុស្សដែលបង្កើតមិត្ត ជាជាងសត្រូវ៕
កំណត់សម្គាល់ ៖
១- ថ្វីត្បិតទ្រឹស្ដីនេះទំនងជាមិនត្រឹមត្រូវ ១០០% ក៏ជាទុនសម្រាប់ការចិញ្ចឹមបីបាច់កូន។
២- បរិស្ថានក្នុុងន័យនេះ សំដៅលើបរិស្ថានសង្គម ឬសង្គមមនុស្ស។
សូមអរគុណ៖ Thebnews
ប្រភព៖ Entrepreneurs-journey.com
Post a Comment
Post a Comment